Niemieckie emerytury dla byłych pracowników gett
Do pobrania:
– ZRBG 122
– ZRBG 100
– ZRBG 500
Przeczytaj także:
– Podatek od emerytury gettowej (aktualizacja dn. 2015-07-26)
W dniu 27 czerwca 2002 r. niemiecki parlament uchwalił ustawę przyznającą emerytury za pracę w gettach, znaną pod nazwą ZRBG. Niestety nie obejmowała ona Żydów zamieszkałych w Polsce, gdyż zawarta jeszcze w 1975 r. umowa między PRL i RFN, znosiła wzajemne zobowiązania rentowo-emerytalne. Dopiero nowa, podpisana 5 grudnia 2014 r. umowa polsko-niemiecka o eksporcie szczególnych świadczeń dla osób uprawnionych, które zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zniosła tę dyskryminującą nas interpretację umowy z 1975 r. Zostały też ustalone z rządem niemieckim dość szczegółowe przepisy wykonawcze, które powinny obowiązywać niemiecki odpowiednik polskiego ZUS, czyli przyjmujący wnioski o emerytury oraz je wypłacający – Deutsche Rentenversicherung, w skrócie: DRV.
Kto może otrzymać niemiecką emeryturę ZRBG?
W „Słowie Żydowskim” z kwietnia 2015 r. opublikowałem artykuł, który dość dokładnie opisuje ten temat: Beneficjentami są wszystkie osoby, które przebywały przymusowo w gettach i wykonywały tam pracę z własnej woli, otrzymując za nią wynagrodzenie oraz miały wówczas co najmniej ukończone 3 lata. Definicja pracy i wynagrodzenia w gettach została potraktowana bardzo umownie i fakultatywnie. Praca ta mogła być dorywcza lub stała, udokumentowana lub nieudokumentowana. Mogły to być różne prace pomocnicze, szczególnie w przypadku małych dzieci. Jako wynagrodzenie jest uznawana wszelka zapłata w formie pieniędzy lub w naturze, np. w wyżywieniu, czy w ogóle w zapewnieniu jakiegokolwiek utrzymania. Nie ma znaczenia ani wysokość tego wynagrodzenia, ani to czy było ono przekazywane pracownikowi bezpośrednio, czy na rzecz osób trzecich. Należy tu podkreślić, że wszelkie prace przymusowe nie są uwzględniane przy ustalaniu prawa do ZRBG. Okres naliczania świadczeń z tytułu ZRBG rozpoczyna się z wyprzedzeniem pięcioletnim w stosunku do przyjęcia ustawy, a więc nie od roku 2002 lecz od 1.07.1997 r. Emerytura należy się jednak od ukończenia 65. roku życia.
Niemiecka instytucja ubezpieczeniowa DRV już od kwietnia rozsyła do potencjalnych beneficjentów tzw. emerytur gettowych odpowiednie pisma i kwestionariusze (formularze ZRBG 100 PL wraz z załącznikami). Nie do wszystkich, ale do tych, których ma w swoich bazach danych. Są to te osoby, które już wcześniej przesłały do urzędu kwestionariusze-wnioski o przyznanie tzw. emerytur gettowych i otrzymały odmowy lub odroczenia rozpoznania, oraz ci wszyscy, którzy złożyli wniosek o jednorazowe świadczenie z tytułu uznania zatrudnienia w getcie w wysokości 2.000 Euro i je otrzymali.
Prawo niemieckie przewiduje także świadczenia rodzinne dla współmałżonków zmarłych beneficjentów, oraz dziedziczenie rent i emerytur przez następców prawnych, a więc dzieci oraz niektóre osoby spokrewnione i spowinowacone. Tzw. emerytury gettowe należą się następcom prawnym również wówczas, gdy osoba uprawniona, a więc były pracownik getta, zmarł przed otrzymaniem należnych świadczeń i nawet nie złożył odpowiedniego wniosku. Wtedy zasadniczym warunkiem jest to, aby żył jeszcze w dniu 27.06.2002 r. (data uchwalenia ustawy ZRBG) i był już uznanym przez ZUS rencistą lub emerytem.
Osoby, które uważają, że mają uprawnienia do otrzymania omawianych świadczeń, a nie otrzymały z DRV odpowiednich formularzy, powinny zgłosić to na adres e-mail: gettorenta@gmail.com ewentualnie skontaktować się listownie ze Związkiem Wyznaniowym Gmin Żydowskich, ul.Twarda 6, 00-105 Warszawa, lub Stowarzyszeniem „Dzieci Holocaustu”, pl. Grzybowski 12/16, 00-104 Warszawa.
Procedura dziedziczenia emerytur ZRBG w przypadku braku prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, będzie wymagała sądowych postępowań spadkowych lub notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Wynik takich postępowań będzie miał wpływ na to, czy przyznana emerytura będzie pełna, czy częściowa.
Zgodnie z niemieckimi zapewnieniami, już w maju powinny być rozpatrzone pierwsze wnioski i rozpoczęte wypłaty. Biorąc pod uwagę zróżnicowane okresy ubezpieczeniowe poszczególnych beneficjentów, przyznane emerytury mogą być zróżnicowane kwotowo, lecz bez względu na wysokość przyznanej emerytury, kwota wyrównania wstecznego za okres częstokroć 18. lat, w każdym przypadku będzie znaczna.
MARIAN KALWARY
WARSZAWA, 4.05.2015