Profesor Maria Orwid (1930-2009)
Dnia 9 lutego 2009 roku odeszła od nas na zawsze, nasza przyjaciółka, członkini naszego Stowarzyszenia i opiekunka grupowych spotkań psychoterapeutycznych „Dzieci Holocaustu” Marysia Orwid. Trudno nam się pogodzić z tą śmiercią. Wiedzieliśmy, że w stanie ciężkim przebywa w szpitalu, ale ciągle mieliśmy nadzieję, że pokona chorobę.
Jej śmierć jest dla nas ogromną stratą…
Profesor Maria Orwid urodziła się w Przemyślu w 1930 roku w zasymilowanej rodzinie żydowskiej jako córka Adolfa i Klary Pfefferów. Jej ojciec był adwokatem w Przemyślu i tam Marysia spędziła radosne dzieciństwo z rodzicami, dziadkami i licznym gronem dalszej rodziny.
To radosne i szczęśliwe życie zakończyło się z wybuchem wojny.
W czerwcu 1941 roku po wkroczeniu Niemców do Przemyśla rozpoczęły się trudne czasy dla całej rodziny. Wiosną 1942 roku rodzina Pfefferów zostaje przymusowo przesiedlona do getta. 20 lipca 1942 roku getto zostało zamknięte i rozpoczęły się akcje „wysiedleń”. W ich rezultacie zginęli dziadkowie Marysi – Weistockowie, ginie również duża część ich rodziny. Jesienią 1942 roku, przed ostatnią akcją likwidacyjną Marysia z rodzicami ucieka z getta. Ukrywają się na „aryjskich papierach” we Lwowie, gdzie w 1943 roku umiera ukochany ojciec Marysi.
27 lipca 1944 roku Lwów zostaje wyzwolony. Matka Marii wychodzi za mąż za Daniela Herzhafta, który przyjmuje nazwisko Orwid.
Na początku 1945 roku Maria z matką i jej nowym mężem przenoszą się do Krakowa. W Krakowie panna Orwidówna w gimnazjum Urszulanek kontynuuje przerwaną przez wojnę naukę, a po maturze, za poradą zaprzyjaźnionego z Nią Stanisława Lema, rozpoczyna studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po ukończeniu studiów medycznych rozpoczyna pracę w krakowskiej Klinice Psychiatrycznej prowadzonej przez prof. Antoniego Kępińskiego Jest on przez następne lata Jej nauczycielem i mistrzem.
W latach 1959-1964 razem stworzyli tzw. program oświęcimski, który dotyczył badań nad psychicznymi skutkami wojennych przeżyć obozowych byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Program ten był jednym z pierwszych opracowań na świecie dotyczących traumy poobozowej. Prowadziła również badania nad drugim i trzecim pokoleniem polskich Żydów, których rodzice w czasie wojny przebywali w gettach, obozach lub w ukryciu.
Maria Orwid była twórcą projektu terapii dla ocalałych z Zagłady Z Jej inicjatywy, członkowie naszego Stowarzyszenia od wielu lat mieli możność dwa razy do roku uczestniczenia w terapii grupowej. Terapie te prowadziła Profesor i Jej zespół psychoterapeutów z Krakowa i Warszawy. Warsztaty terapeutyczne były dla nas „Dzieci Holocaustu” niezwykle ważne; po trwającym tydzień spotkaniach w Śródborowie wracaliśmy w dobrym nastroju, z chęcią do życia, z poczuciem, że nie jesteśmy samotni na świecie, że są ludzie którzy się o nas troszczą.
Na podkreślenie zasługuje także niespożyta aktywność naukowa Profesor Marii Orwid – brała Ona udział w niezliczonej ilości zjazdów i konferencji naukowych, gdzie wygłaszała referaty promujące osiągnięcia naukowe polskiej psychiatrii. Pierwsza w Polsce Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży to również działo naszej Pani Profesor.
Profesor Maria Orwid wychowała wielu następców, którzy będą kontynuować Jej działo, zarówno w dziedzinie dalszych badań nad skutkami traumy w pierwszym i drugim pokoleniu ocalałych z Zagłady, jak i opieki psychoterapeutycznej dla nas – „Dzieci Holocaustu”.
Mimo ogromnego zaangażowania w prace naukowe, znajdowała czas na intensywne życie towarzyskie w gronie intelektualno-artystycznej bohemy Krakowa, była przyjaciółką „Piwnicy pod Baranami”, wielbicielką modnych kreacji, wspaniałą rozmówczynią. Poglądy miała lewicowe, ale nie brała udziału w życiu politycznym.
Poniżej przedstawiamy kilka wybranych zdjęć z różnych okresów życia Marii Orwid
Wychowała również wielu następców mogących nadal kontynuować Jej dzieło, tak w dziedzinie dalszych prac nad skutkami traumy w pierwszym i drugim pokoleniu ocalałych z Zagłady, jak i opieki psychiatrycznej nad nami – „Dziećmi Holocaust”.
11 lutego 2009 roku na cmentarzu żydowskim na ulicy Miodowej w Krakowie żegnało ją z wielkim bólem liczne grono przyjaciół, oddali Jej hołd przedstawiciele środowisk naukowych z całej Polski, oraz my, duża grupa członków Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu”.
Zarząd Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce
