Zjazdy i konferencje

Konferencja Europejskich Stowarzyszeń „Dzieci Holocaustu” – Miedzeszyn 2009

Konferencja Europejskich Stowarzyszeń „Dzieci Holocaustu” (EuAs)
European Conference of Association of Child Survivors of the Holocaust

Europejska Konferencja „Dzieci Holocaustu” odbyła się w Polsce w dniach 11-13 września 2009 roku w Miedzeszynie koło Warszawy.

Na konferencję przybyli przedstawiciele organizacji „Dzieci Holocaustu” z Czech, Słowacji, Szwecji i z Anglii oraz przewodniczący Stowarzyszenia Europejskiego EuAs z Holandii:

Pavla Rybkova i Eva Neradowa z Czech
Anita Podhorna, Eugenia Geznarikowa, Eva Backerowa i Peter Volko ze Słowacji
Hania Rosenberg i Piotr Zettinger ze Szwecji
Henri Obstfeld z Anglii i
Max Arpels Lezer z Holandii

Polską liczną grupę stanowili członkowie i zarząd naszego stowarzyszenia tak z Warszawy jak i z Łodzi, Wrocławia, Częstochowy, i innych miast.

W piątek (11 września) przy szabasowej kolacji goście powitani zostali przez gospodarza – przewodniczącą zarządu Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce – Annę Drabik, a następnie przez przewodniczącego Europejskiego Stowarzyszenia – Maxa Lezera – inicjatora konferencji EuAs w Polsce.

Personel Centrum Szkoleniowo-Konferencyjnego w Miedzeszynie stanął na wysokości zadania: oprawa przyjęcia była elegancka, serwowane dania bardzo smaczne, atmosferę uprzyjemniał pianista improwizujący standardy jazzowe. Wszystko to sprzyjało stworzeniu milej atmosfery, wzajemnemu zapoznaniu i pierwszym kontaktom.

W sobotę (12 września) konferencję otworzyła A.Drabik, a obrady zagaił Max Lezer. Zostali przywitani i przedstawieni nowi goście:

Przedstawiciel Kancelarii Prezydenta R.P. Jarosław Trzpioła
Przedstawiciel Żydowskiego Instytutu Historycznego Halina Grubowska
Przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie Piotr Kadlcik
Dyrektor d/s. pomocy socjalnej przy Gminie j/w. Ewa Spaczynska
Redaktor „Wieści Gminnej” – przedstawiciel Gminy j/w. Anna Dodziuk
Pełnomocnik Ministra Spraw Zagranicznych do spraw stosunków polsko – żydowskich Maciej Kozłowski

Prowadzenie obrad i funkcje translatorską (j. angielski) przejęła Aleksandra Kopystyńska udzielając głosu Przewodniczącemu EuAs – Max’owi Lezer’owi.

Max Lezer mówił o Światowej Organizacji Ocalałych z Holocaustu i o Claims Conference i swoich interwencjach na rzecz zwiększenia niedostatecznej jego zdaniem pomocy ofiarom Holocaustu. ( Max jest obserwatorem przy Claims Conference). Mówił również o antysemityzmie, któremu powinniśmy dawać odpór. Podziękował „polskim siostrom i braciom” za zorganizowanie tego spotkania życząc dalszej owocnej pracy.

W oczekiwaniu na przybycie i wystąpienie Andrzeja Jonasa, rozwinęła się dyskusja na temat osób wykluczonych z pomocy udzielanej przez Claims Conference.

Piotr Kaldcik – kilkuletni pełnomocnik Claims Conference w Polsce, wyjaśnił, ze Niemcy nie widzą powodu i uzasadnienia dla wypłacania niemieckich pieniędzy ludziom, którzy przebywali w reżimie sowieckim, a nie pod okupacją niemiecką.Choć jest to rażąca niesprawiedliwość, ludzie ci znaleźli się w ZSRR na skutek wojny rozpętanej przez Niemcy, dotychczasowe perswazje i interwencje nie przyniosły zmiany stanowiska strony niemieckiej.

Peter Volko – poprzedni Przewodniczący EuAs dodał, że Claims Conference w swoich interpretacjach i uzasadnieniach dąży do kumulacji oszczędności i nie poczuwa się do pomocy Żydom przebywającym w czasie wojny w krajach które kolaborowały z Niemcami jak np. Słowacja, Węgry czy Rumunia. Wspomniał też o licznej grupie Żydów w Anglii, którzy otrzymują pomoc finansową, ponieważ przybyli w tzw. „Kinder-Transportach”.

Zgodnie z programem Andrzej Jonas – Redaktor Naczelny „The Warsaw Voice” przedstawił zebranym własną opinię na temat aktualnych przejawów antysemityzmu w Polsce. Zaznaczył, że „mamy szczęście do zmian pozytywnych”, co nie przeczy istnieniu tego zjawiska które „czujemy w zależności od grubości skóry; mniej lub więcej…” Zauważył też, że intensywna obecność problematyki żydowskiej (eksplozja publikacji, liczne festiwale, debaty itp.) po wielu latach milczenia o tych tabu-tematach niestety wywołuje nieraz ducha antysemityzmu.

Prelegent podkreślił dobitnie, że nasze domaganie się aby inni postrzegali nas jedynie jako Polaków, nie jest słuszne, ponieważ jesteśmy odmienni tym, że jesteśmy Żydami. Polecił nam zapoznanie się z nową książką Marii Janion pt. „Bohater, spisek śmierć. Wykłady żydowskie”, którą uznaje za wybitną.

Dyskusję rozpoczął Tomasz Prot.

Wyróżnił on dwa rodzaje aktualnego antysemityzmu: historyczny – nawiązujący do dawnych stereotypów ( Żyd jako wróg narodu polskiego) reprezentowany np. przez Staszica oraz antyizraelski – związany z kryttką polityki Izraela wobec Palestyńczyków i przenoszony na krytykę wszystkich Żydów, przy czym ten pierwszy zanika wśród inteligencji polskiej, natomiast ten drugi jest dosyć silny szczególnie w krajach skandynawskich.

Anna Dodziuk wyraziła podobną opinię: 'rodzaje wielu antysemityzmów zastąpiły jedno dotąd pojęcie uniwersalne, nawet na polskiej prowincji. Nawiązując do roku 1968 przypomniała popularny wówczas dowcip: -gdyby w 1968 roku wszystkim obywatelom Polski wydano paszporty, kto by w Polsce został? Odpowiedź – Żydzi.

Halin Grubowska pracująca w ŻIH’u podzieliła się kilkoma spostrzeżeniami, które świadczą o pozytywnych przemianach: dawniej osoby odznaczone medalem Sprawiedliwego przez Instytut Yad Vashem, ukrywały to wydarzenie przed otoczeniem. Obecnie chcą być dekorowani przez Prezydenta, chcą być z tej okazji w TVP, czują się dumni i zaszcyceni. Do ŻIH’u przychodzą młodzi ludzie, którzy chcą restaurować żydowskie cmentarze – proszą o wskazówki. Uczniowie liceów szukają w ŻIH’u materiałów do swoich prezentacji maturalnych.

Zbigniew Niziński, który przemierza różne rejony Polski często na rowerze, odkrywa relikty żydowskich cmentarzy i pamięci o miejscowych Żydach powiedział, że spotyka się często z nieufnością i dystansem u jednych, ale też coraz częściej z empatią i szczerością u innych mieszkańców. Niektórzy nawet „spowiadają się” mu ze swoich grzechów wobec żydowskich sąsiadów.

Na zakończenie Andrzej Jonas podkreślił, że w kategoryzacji antysemityzmu niebezpieczny jest ten , który „idący od góry” od elit, który wywołuje antysemityzm endemiczny tj. oddolny. „Z tym endemicznym dajemy sobie radę. W Polsce udało się go wypchnąć poza margines dopuszczalności argumenty natury antysemickiej – znaczna część społeczeństwa odrzuca je. Większe kłopoty mamy z tym idącym od góry.”

Katarzyna Prot – Klinger – psychiatra, specjalistka w terapii Post Traumatic Stress Disorder, rozpoczęła swój wykład o psychologicznych skutkach traumy Holocaustu, od prośby uczczenia minutą ciszy pamięci prof. Marii Orwid . Wyjaśniła, że profesor M. Orwid była inicjatorką programu pomocy psychoterapeutycznej dla członków Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce realizowanej od lat 90-tych do dzisiaj.

Prelegentka wymieniła prowadzone terapie grupowe i indywidualne, mówiła o swoich wywiadach z ocalałymi z Polski i Rumunii, z których wnioskuje o konsekwencjach psychologicznych Holocaustu. Przedstawiła liczne fragmenty relacji ocalałych w pogromie w Jassa i Transnistrii w Rumunii, które odsłaniają np. sytuacje patologicznego poczucia winy osoby ocalałej. Stwierdziła m.in., że oddzielenie dzieci od rodziców przenosi się boleśnie na dorosłe życie ocalałych, zwłaszcza w sytuacjach utraty osoby bliskiej, wskutek rozwodu, śmierci itp. oraz poczucie lojalności wobec osoby zgładzonej i wobec polskich rodziców przybranych, komplikuje często życie tzw. poholocaustowej rodziny ocalałego.

Łukasz Biedka – psycholog w zespole terapeutycznym, który od 1997 roku uczestniczy w programie pomocy psychoterapeutycznej dla naszego Stowarzyszenia w swoim wystąpieniu p.t. „12 lat grupowej psychoterapii Dzieci Holocaustu i Drugiego Pokolenia w Polsce”, przedstawił formułę programu w ramach którego odbywają się kilkudniowe spotkania terapeutyczne – wiosną i jesienią. Terapii grupowej towarzyszą sporadycznie sesje terapii indywidualnej. Natomiast jednodniowe spotkania grupy Drugiego Pokolenia odbywają się co dwa miesiące. Znaczenie tych spotkań jest bardzo ważne ponieważ: w toku wieloletniej pracy, uczestnicy programu wytworzyli pomiędzy sobą silne więzi emocjonalne – społeczność terapeutyczna stała się rodzajem symbolicznej „rodziny” w miejsce utraconych rodzin rzeczywistych, a więzi miedzy uczestnikami zajęły miejsce więzi utraconych w dzieciństwie.

U niektórych uczestników terapii zmniejszyły się problemy z tożsamością,, skłonnością do depresji, lękami i poczuciem osamotnienia i alienacji. U innych poprawiły się relacje z dorosłymi dziećmi.

Po przerwie obiadowej odbyło się posiedzenie Zarządu EuAs.

Posiedzenie Zarządu Europejskiego Stowarzyszenia „Jewish Survivors of the Holocaust”

Posiedzenie Zarządu EuAs odbyło się 12 września 2009 o godz. 16-tej. Poza członkami Zarządu brali w nim udział także delegaci z krajów uczestniczących w Europejskiej Konferencji „Dzieci Holocaustu”.

Posiedzenie otworzył Przewodniczący Zarządu Max Arles Lezer, protokółował wiceprzewodniczący, a właściwie sekretarz generalny – Henry Obsfeld.

Spotkanie przebiegało zgodnie z programem:

Przywitanie uczestników przez Przewodniczącego,
Podsumowanie poprzedniego spotkania w Zagrzebiu w 2008 r.
Sprawozdanie z działalności finansowej Stowarzyszenia,
Podjęte akcje – co zostało załatwione,
Nasz udział w Claims Conference,
Wybór członków Zarządu na kadencję 2009/2010,
Jakie działania należy podjąć w przyszłości,
Sprawozdania z działalności grup zrzeszonych w Stowarzyszeniu,
Słowa podziękowania i zamkniecie spotkania przez Przewodniczącego.

Uczestnikom spotkania rozdano sprawozdanie z posiedzenia Zarządu EuAs w 2008 roku w Zagrzebiu. Natomiast nie dostaliśmy materiałów dotyczących punktów 3, 4 i 5 porządku dziennego. Punkt 6 nie polegał na formalnych wyborach, była to raczej rekomendacja. I tak sekretarzem pozostaje Melita Snob (nieobecna na konferencji), sekretarzem generalnym nadal jest Henry Obstfeld z Wielkiej Brytanii, a wiceprzewodniczącym pozostaje Peter Volko ze Słowacji. Członkami Zarządu nadal są Teresa Lantner z Polski i Pavla Rybkova z Czech. Nowym członkiem będzie Hania Rosenberg ze Szwecji.

Spotkanie przebiegało w przyjacielskiej atmosferze. Nie spodziewając się, że będę o tym pisała, nie zanotowałam szczegółowych danych o finansach Stowarzyszenia i o dokonaniach jego przewodniczącego. Ogólnie mogę powiedzieć, że finanse są skromne, a dokonania znakomite. (protokołowała Aleksandra Kopystyńska)

Wieczorem, po kolacji uczestnicy Konferencji udali się do kawiarni „Pod dębami”, gdzie przy lodach, kawie i ciastkach odbyło się spotkanie z Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem.

W niedzielę (13 września) w towarzystwie Jana Jagielskiego – przewodnika po Warszawie i pracownika ŻIH’u, uczestnicy konferencji zwiedzili tzw. Trakt Pamięci w Warszawie od pomnika Bohaterów Powstania w Getcie Warszawskim do miejsca byłego Umschlagplatz’u i następnie odwiedzili Synagogę Nożyków.

Elegancko przygotowany obiad w restauracji „Magat” poprzedziła krótka wizyta w siedzibie Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce.

Po powrocie wycieczki z Warszawy do Miedzeszyna Anna Drabik i Max Lezer dokonali zamknięcia Konferencji. Przewodniczący EuAs wysoko ocenił walory merytoryczne spotkania, dziękował za gościnność gospodarzy, trud organizacyjny i wyjątkowo sympatyczną atmosferą spotkania. W konkluzji stwierdził, że Zarząd SDH jest predestynowany do zorganizowania Światowego Zjazdu Ocalałych z Holocaustu, ma nadzieję ze do tego dojdzie i że będzie w nim uczestniczyć.

Podczas uroczystej kolacji na zakończenie konferencji zagraniczni goście dzielili się swoimi refleksjami i dziękowali za dobrą organizację tego spotkania.

Na zakończenie zespół artystów Teatru Żydowskiego w Warszawie zaprezentował koncert, który poderwał biesiadników do tanecznego korowodu. Maryla Lewandowska